Logotyp Miesięczny Indeks Koniunktury

Miesięczny Indeks KoniunkturyKwiecień 2023

96.4
Wyjaśniamy:

Wynik 96,4 oznacza przewagę nastrojów negatywnych wśród przedsiębiorców. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi wartość 100, która jest poziomem neutralnym.

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem do badania nastrojów gospodarczych przedsiębiorstw w Polsce, opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.

MIK w czasie

Kwiecień przyniósł poprawę nastrojów wśród przedsiębiorców. MIK wzrósł w kwietniu o 2,3 pkt. do poziomu 96,4 pkt. Od sierpnia 2022 r. MIK nie przekracza poziomu neutralnego (100,0), co oznacza, że wśród przedsiębiorców przeważają nastroje negatywne. Kwietniowa wartość MIK jest wyższa o 6,3 pkt. od najniższego w 2022 r. poziomu odnotowanego w listopadzie (89,7 pkt.). W porównaniu z ubiegłorocznym odczytem z kwietnia (był powyżej poziomu neutralnego) obecna wartość MIK jest niższa o 12,2 pkt.

Dane do pobrania

Komponenty MIK

Wartości komponentów MIK powyżej poziomu neutralnego dotyczą wynagrodzeń (110,5 pkt.), płynności finansowej (108,1 pkt.) i zatrudnienia (103,4 pkt.). Wskaźnik płynności finansowej jest niższy o 10,9 pkt. m/m, wskaźniki zatrudnienia i wynagrodzenia utrzymały się na podobnym poziomie, jak miesiąc wcześniej.

W pozostałych komponentach MIK przeważają oceny poniżej poziomu neutralnego. Najniższa jest dla inwestycji (70,6 pkt.) i liczby nowych zamówień (90,0 pkt.). Na uwagę zasługuje istotny wzrost m/m wskaźników dla wartości sprzedaży (+18,0 pkt.) i liczby nowych zamówień (+8,3 pkt.), które pozostają poniżej poziomu neutralnego, ale ich wzrosty w odczycie kwietniowym dobrze rokują dla funkcjonowania firm w następnych miesiącach.

Dane do pobrania

MIK wg wielkości firm

Jedynie MIK dla dużych firm jest powyżej poziomu neutralnego i wynosi 110,2 pkt., mimo odnotowanego spadku m/m o 0,5 pkt. W kwietniu wartość pomiaru dla średnich przedsiębiorstw obniżyła się do 92,4 pkt. (o 6,9 pkt.). Odczyt MIK wzrósł m/m dla firm małych (o 11,6 pkt.) i mikro (o 9,4 pkt.), ale nadal pozostaje poniżej poziomu neutralnego (odpowiednio 89,6 pkt. i 93,4 pkt.).

Dane do pobrania

MIK wg branż

Wartość kwietniowego MIK przekroczyła poziom neutralny w produkcji (111, 1 pkt.) oraz usługach (109,6 pkt.). Przewagę nastrojów pozytywnych w produkcji obserwujemy niezmiennie od listopada 2022 r., zaś w usługach po raz pierwszy od sierpnia 2022 r. W pozostałych branżach (budownictwo, handel, TSL) przeważają nastroje negatywne, najniższy odczyt dotyczył handlu (91,3 pkt.).

Dane do pobrania

W kwietniu MIK wzrósł m/m o 2,3 pkt. do poziomu 96,4 pkt., co jednak nadal wskazuje na przewagę postaw pesymistycznych. Poziom neutralny, podobnie jak miesiąc temu, przekroczyły trzy  komponenty: wynagrodzenia, płynność finansowa oraz zatrudnienie.

 

Warto podkreślić, że w kwietniu m/m wyraźnie poprawiły się nastroje dotyczące wartości sprzedaży oraz nowych zamówień. Indeksy tych komponentów wprawdzie pozostają poniżej progu neutralnego, ale ich wzrost korzystnie wpływa na przyszłe rokowania firm. Lekki optymizm wzmacnia ogólna poprawa koniunktury konsumenckiej. Nastroje pozytywne w kwietniu przeważają tylko wśród firm dużych. W firmach mikro i małych nastroje znacząco się poprawiły m/m, ale nadal pozostają pod kreską. W przekroju branżowym pozytywne nastroje w kwietniu widać w produkcji oraz w usługach. W pozostałych branżach postawy optymistyczne wciąż są w mniejszości. W branży budowlanej, mimo lepszych nastrojów niż w marcu, co zapewne ma związek z rozpoczęciem sezonu budowlanego, próg neutralny nie został przekroczony.

Wciąż słabo wypadają inwestycje. Od początku prowadzenia badań MIK (od stycznia 2021 r.) wskaźnik inwestycji nastraja pesymistycznie. Jest to jeden z efektów niepewnej sytuacji gospodarczej politycznej na świecie. Mimo że niepewność towarzyszy funkcjonowaniu firm, nadal jest wskazywana jako najbardziej dokuczliwa bariera prowadzenia biznesu. W kwietniu na drugim miejscu, jako barierę utrudniającą działania, przedsiębiorcy wskazali rosnące koszty pracownicze, a na trzecim rosnące koszty energii. Nie dziwi zatem pozytywny stosunek przedsiębiorców do friendshoringu, czyli tworzenia sieci dostawców w ramach współpracujących ze sobą politycznie i militarnie państw. Ponad trzy czwarte badanych przedsiębiorców jest przekonanych, że powstanie nowych łańcuchów dostaw wzmocni bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju, a ponad połowa uważa, że na tworzeniu nowych łańcuchów dostaw przez UE lub USA w państwach przyjaznych politycznie może skorzystać także ich firma.

~ Ekspert PIE
Aleksandra Wejt -Knyżewska, Analityczka w zespole foresightu gospodarczego PIE

Bariery dla firm

W kwietniu prowadzenie działalności najbardziej utrudniają: niepewność sytuacji gospodarczej (73 proc., spadek o 1 pkt. proc. m/m), koszty pracownicze (64 proc., spadek o 8 pkt. proc. m/m) i rosnące ceny energii 62 proc. (spadek o 7 pkt. proc. m/m). Wzrósł udział firm narzekających na zatory płatnicze (44 proc., wzrost o 5 pkt. proc. m/m). Na takim samym poziomie pozostały wskazania na dolegliwość kosztów finansowania (34 proc.), nieco mniej firm narzeka na niedostępność pracowników (40 proc., spadek o 4 pkt. proc. m/m), a nieco więcej na niedostępność produktów (22 proc., wzrost o 2 pkt. proc.).

Dane do pobrania

Delikatna poprawa indeksu MIK w kwietniu to prawdopodobnie głównie efekt sezonowy. Dodatkowo skala wzrostu wskaźnika była płytsza niż w dwóch poprzednich latach.

 

W rezultacie ujemna roczna dynamika indeksu MIK pogłębiła się z -8,3 pkt. w marcu do -12,2 pkt. w kwietniu. W ujęciu makro i perspektywie przyszłej inflacji pozytywnie można odebrać słabnącą presję płacową w usługach. W kwietniu tylko 9 proc. ankietowanych firm zamierza podnieść wynagrodzenia, podczas gdy rok temu było to 15 proc., a w lutym br. 27 proc. Również względnie optymistycznie wyglądają ankiety związane z zatrudnieniem. Zwiększenie liczby pracowników planuje 12 proc. przedsiębiorców, a utrzymanie etatów na niezmienionym poziomie 77 proc. badanych (dane zbieżne z zeszłorocznymi). Słabo natomiast cały czas przedstawia się portfel zamówień. W kwietniu 32 proc. respondentów raportowało zmniejszenie zamówień, podczas gdy rok i dwa lata temu było to odpowiednio 24 proc. oraz 26 proc. Niestety, w danych MIK nie widać sygnałów poprawy koniunktury.

Interesująco w tej edycji MIK wygląda pytanie dodatkowe. Wśród przedsiębiorców (niezależnie od branży oraz skali prowadzonej działalności) dominuje przekonanie, że Polska skorzysta na friendshoringu. Ponadto, znaczny odsetek ankietowanych wśród dużych podmiotów (42 proc.) sądzi, że ich firma również będzie beneficjentem nowych łańcuchów dostaw. Te wyniki napawają optymizmem, zwłaszcza że prawdopodobnie z tego trendu będzie także korzystać nasz region oraz część rdzenia krajów strefy euro, co zwiększa pozytywne efekty omawianej koncepcji. Należy jednak pamiętać, że cały proces będzie rozłożony na lata i wymaga cierpliwości wszystkich interesariuszy życia gospodarczego.

~ Ekspert BGK
Mateusz Walewski, Dyrektor Departamentu Badań i Analiz BGK Główny Ekonomista BGK

Wyniki badań ankietowych firm

Zapraszamy do zapoznania się z odpowiedziami przedsiębiorców udzielonymi w badaniu koniunktury. Wyniki badań posłużyły do wyznaczenia poziomu MIK.